معرفی رشته ایمونولوژی (ایمنی شناسی)
رشته ی ایمنی شناسی ( ایمونولوژی)
فعالیت ایمونولوژی در ایران توسط مرحوم استاد دکتر حسن میردامادی بنیانگذار این رشته تحت عنوان بخش سرم شناسی در مهرماه ۱۳۱۹ در دانشکده پزشکی آغاز شد.
- معرفی رشته:
علم ایمونولوژی پزشکی یکی از مهمترین و پرطرفدارترین گرایش های علوم پزشکی پایه است که به مطالعه ی سیستم ایمنی موجودات زنده به خصوص انسان می پردازد.
سیستم ایمنی بدن٫ وظیفه محافظت از بدن در مقابل عوامل عفونت زا مانند ویروس ها و باکتری ها و سایر عوامل را بر عهده دارد . این سیستم با استفاده از خطوط دفاعی از بدن در برابر عوامل بیماری زا محافظت می کند. چنانچه کارکرد این سیستم با اختلال مواجه شود بدن مبتلا به بیماری های خودایمنی ٫ حساسیت٫ و سرطان می شود.
این رشته خدمات درخشانی برای نجات جان بشر از طریق مطالعه بر روی پاسخ های ایمنی بدن در مقابل ویروس ها و عوامل بیماری زا بر عهده دارد.
ایمونولوژی پزشکی یا ایمنی شناسی شاخه ای از علوم زیست پزشکی است که در مورد مکانیزم دفاعی بدن انسان در مقابله با عفونت ها نیز به تحقیق می پردازد.
- ایمونولوژیست کیست؟
ایمونولوژیست شخصی است که سیستم ایمنی بدن را چه در انسان و چه در خیوان مورد مطالعه قرار می دهد.
وظیفه ایمونولوژیست:
مطالعه بر روی عملکرد سیستم ایمنی بدن
تحقیق بر روی تاثیر عوامل محیطی بر عملکرد آن
چگونگی اختلالات سیستم ایمنی بدن و چرایی آنها
نحوه درمان این اختلالات
- نیاز جامعه پزشکی به ایمونولوژیست:
واکسیناسیون در جهت پیشگیری از بیماری ها
ارزیابی واکسیناسیون و مصونیت
تحقیق در نورد کارآمدی واکسن ها ی تولید شده
تولید و ساخت واکسن ها٫ آنتی سرم ها٫ آنتی ژن ها و ...
ساخت فرآورده های ایمونولوژیک از جمله آنتی بادی های مونوکلونال
انجام پژوهش در مراکز
پژوهشی٫ دانشگاهی و آزمایشگاهها
آموزش به دانشجویان ایمونولوژی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی
- طول دوره رشته ایمنی شناسی( ایمونولوزی):
دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته ایمنی شناسی به طور متوسط ۲سال طول می کشد و دانشجویان باید حداکثر تا پایان سال اول موضوع پژوهش مربوط به پایان نامه ی تحصیلی خود را مشخص نمایند و حداکثر تا پایان سال سوم دوره ی ارشد از پایان نامه ی خود دفاع کنند.
- واحد‌های درسی رشته ی ایمنی شناسی در مقطع ارشد:
دانشجویان در دوره ی ارشد ۳۲واحد درس می خوانند٫ طبق برنامه ۲۳واحد احباری٫ ۲واخد اختیاری و ۷ واحد پایان نامه
- دروس اجباری شامل:
ایمونولوژی ۱( ۲واحد)- بیوشیمی(۲ واحد)- بیولوژی سلولی- مولکولی(۲ واحد)- کامپیوتر(۱ واحد)- حیوانات آزمایشگاهی و نگهداری آنها(۱ واحد)- ایمونولوژی ۲ ( ۲واحد )- ایمونوهماتولوژی و بانک خون۲ واحد)- ایمونوهماتولژی بیماریهای عفونی(۱واحد)- ایمونوشیمی (۱واحد)- روش های آزمایشگاهی در ایمنی شناسی(۳واحد)- روش تحقیق(۲واحد)- کارورزی(۱واحد)- سمینار( ۱ واحد)
- دروس اختیاری:
رادیوایزوتوپ و کاربرد آن(۲واحد)-بیوفیزیک(۲واحد)
- رشته های مجاز به شرکت در کنکور ارشد ایمونولوژی:
علوم آزمایشگاهی-زیست شناسی گرایش های ( جانوری٫ سلولی و مولکولی- میکروبیولوژی٫ عمومی و ژنتیک)- ایمنی شناسی- باکتری شناسی- بیوشیمی- میکروب شناسی- فیزیولوژی- انگل شناسی- ویروس شناسی
- بازار کار رشته ی ایمونولوژی
فارغ‌التحصیلان ارشد ایمونولوژی در چهار زمینه مشغول به کار می شوند:
۱- زمینه ی پژوهشی ۲- زمینه ی آموزشی
۳- زمینه ی خدماتی: آزمایشگاهها٫ مشاوره به محققان٫ خدمات در مراکز آسم و آلرژی
۴- زمینه تولیدی: تولید واکسن و سرم
- مراکز استخدام دکترای ایمونولوژی
شرکت های کیت سازی٫ مراکز مرتبط با سلولهای بنیادی٫ مراکز پیوند و رد پیوند٫ انیستیتو کانسر٫ مراکز تولید واکسن و آنتی بادی مونوکلونال٫ مراکز آسم و آلرژی٫ مراکز وابسته به بیماری های HIV و اتو ایمنی و نقص ایمنی
- آینده تحصیلی رشته ایمونولوژی
این رشته در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در ایران پذیرش دارد. فارغ التحصیلان این رشته در گرایش های متنوعی می توانند در مقطع دکتری ادامه تحصیل دهند.
گرایش های وزارت علوم رشته ایمونولوزی عبارتند از:
دکترای زیست شناسی کلیه گرایش ها
گرایش های وزارت بهداشت رشته ایمونولوژی عبارتند از:
ایمنی شناسی٫ نانوفناوری پزشکی٫ ژنتیک پزشکی٫ پزشکی مولکولی٫ ویروس شناسی پزشکی٫ زیست پزشکی سامانه ای٫ انگل شناسی پزشکی٫ مهندسی بافت و ...
- آزمون کارشناسی ارشد:
دروس امتحانی و ضرایب آنها:
۱- ایمنی شناسی عمومی (4)
۲- بیوشیمی(1)
۳- میکروب شناسی(1)
۴- زیست شناسی سلولی مولکولی(2)
زبان عمومی(3)
مجموع ظرفیت پذیرش برای دوره ی عادی کارشناسی ارشد ایمونولوژی در دانشگاههای دولتی ۶۰ نفر است.
- دانشگاههای پذیرنده:
علوم پزشکی اراک ٫ علوم پزشکی اصفهان٫ اهواز٫ علوم پزشکی ایران٫ بابل٫ بیرجند٫ تبریز٫ علوم پزشکی تهران٫ رفسنجان٫ سمنان٫ شاهد٫ شهرکرد٫ شیراز٫ کردستان٫ کرمان٫ کرمانشاه٫ مازندران٫ مشهد٫ همدان٫ یزد و علوم پزشکی شهید بهشتی